Memahami kanser rahim: tanda awal, punca & keadaan rahim tidak normal

Rahim (rahim) ialah organ berbentuk buah pir yang terletak di antara tulang pinggul wanita (pelvis). Rahim merupakan tempat janin berkembang semasa wanita hamil.

Kanser rahim merujuk kepada kanser yang bermula di dalam organ rahim dan bukan serviks. Kanser serviks ialah jenis kanser yang berbeza. Jenis kanser rahim yang paling biasa ialah kanser endometrium yang berasal dari endometrium, iaitu lapisan dalam rahim.

Punca kanser rahim: Memahami faktor risiko

Punca sebenar kanser rahim masih belum diketahui sepenuhnya. Namun, terdapat beberapa faktor risiko yang diketahui boleh meningkatkan kemungkinan seseorang wanita menghidap penyakit ini, antaranya:

• Wanita berumur antara 40-74 tahun
• Berat badan berlebihan atau obesiti
• Mengambil estrogen tanpa progesteron untuk penggantian hormon
• Wanita yang belum mempunyai anak
• Ovulasi tidak teratur dan sering tidak haid
• Menghidap diabetes
• Sindrom Ovari Polisistik (PCOS)
• Hiperplasia endometrium (penebalan abnormal endometrium)
• Sejarah keluarga kanser endometrium
• Terapi Tamoxifen

Tanda dan simptom kanser rahim

Tanda utama kanser rahim ialah pendarahan faraj yang tidak normal. Antara tanda-tanda yang perlu diberi perhatian termasuk:

• Pendarahan selepas menopaus merupakan tanda paling biasa dan penting.
• Pendarahan atau tompokan darah antara kitaran haid.
• Haid yang lebih berat atau berpanjangan daripada biasa.
• Kitaran haid yang berterusan tanpa henti.

Selain pendarahan, gejala lain yang mungkin dialami termasuk:

Perubahan dalam keputihan faraj berair, berbau, atau berwarna merah jambu.

• Sakit atau tekanan pada kawasan pelvis, termasuk bahagian bawah belakang atau di antara pinggul.
• Kesakitan semasa hubungan seksual.
• Ketulan atau bengkak di bahagian bawah perut atau pelvis.
• Perubahan tabiat kencing atau usus seperti sukar membuang air kecil, darah dalam air kencing, atau perubahan dalam corak buang air besar.
• Penurunan berat badan yang tidak dapat dijelaskan dan sakit perut kronik (kurang biasa tetapi berpotensi serius).

Kira-kira 9 daripada 10 kes kanser rahim dikesan awal kerana simptom pendarahan selepas menopaus. Oleh itu, jika anda mengalami sebarang bentuk pendarahan faraj yang luar biasa, terutamanya selepas menopaus, dapatkan pemeriksaan segera daripada doktor. Pengesanan awal memainkan peranan penting dalam kejayaan rawatan.

Pendarahan faraj tidak normal: tanda amaran awal

Walaupun pendarahan faraj tidak semestinya disebabkan oleh kanser rahim, ia merupakan antara gejala awal yang paling penting. Pendarahan yang berlaku di luar kitaran haid biasa, selepas menopaus, atau selepas hubungan seksual perlu diberi perhatian khusus. Keadaan ini mungkin disebabkan oleh:

• Ketidakseimbangan hormon
• Fibroid rahim atau polip (ketumbuhan bukan kanser)
• Jangkitan pada faraj, serviks, atau rahim
• Kecederaan semasa hubungan seksual
• Kehamilan awal (misalnya, pendarahan implantasi)
• Kesan sampingan ubat hormon atau kontraseptif
• Keabnormalan lapisan endometrium

Sekiranya anda mengalami pendarahan faraj luar biasa, pemeriksaan awal adalah penting untuk menentukan punca sebenar dan mengecualikan kemungkinan kanser rahim atau masalah lain yang lebih serius.

Diagnosis kanser rahim

Doktor akan terlebih dahulu menyoal anda tentang kesihatan dan simptom umum sebelum menjalankan pemeriksaan fizikal yang menyeluruh. Diagnosis dibuat berdasarkan simptom, pemeriksaan fizikal dan penyiasatan untuk menilai sama ada rahim berada dalam keadaan normal atau tidak normal.

1. Ultrabunyi transvaginal membantu membezakan antara rahim normal dan tidak normal, termasuk mengesan ketebalan endometrium yang mencurigakan atau ketumbuhan luar biasa.
2. Biopsi endometrium boleh dilakukan di klinik doktor anda. Sampel kecil endometrium diekstrak dan dilihat di bawah mikroskop. 
3. Histeroskopi ialah prosedur dimana tiub nipis bercahaya (histeroskop) dimasukkan melalui faraj dan serviks ke dalam rahim untuk memeriksa secara visual lapisan rahim dan mengambil sampel jika perlu.

Pilihan rawatan untuk kanser rahim

Rawatan yang akan dicadangkan oleh doktor bergantung pada beberapa faktor, termasuk jenis dan peringkat kanser.

1. Pembedahan

   Pembedahan biasanya merupakan rawatan pertama yang dicadangkan. Histerektomi penuh ialah pembedahan membuang rahim dan serviks. Salpingo-oophorectomy dua hala (BSO) ialah pembedahan membuang kedua-dua ovari dan tiub fallopio.

   Nodus limfa dan tisu lain mungkin dikeluarkan dan diperiksa untuk memastikan sama ada terdapat kanser.

   Selepas pembedahan atau jika pembedahan bukan pilihan, anda mungkin menjalani kemoterapi, radioterapi atau gabungan rawatan ini.

2. Radioterapi

   Sinaran menghalang pertumbuhan sel-sel kanser dengan mendedahkannya kepada sinar-X bertenaga tinggi. Terdapat dua jenis:

   • Brakiterapi faraj (VB) yang menyalurkan sinaran daripada peranti sementara di dalam faraj untuk menyasarkan sel-sel kanser secara langsung.
   • Terapi sinaran rasuk luaran (EBRT) yang menggunakan sinaran dari luar badan. Kawasan yang akan dirawat ("medan" radiasi) dirancang dengan teliti untuk mengehadkan pendedahan radiasi kepada tisu yang sihat.
3. Kemoterapi

   Kemoterapi ialah rawatan yang disyorkan untuk pesakit yang didiagnosis dengan kanser endometrium peringkat lanjut dan berulang.

   Kemoterapi biasanya diberikan melalui suntikan intravena (IV). Biasanya diberikan dalam kitaran, iaitu fasa rawatan diikuti dengan fasa rehat untuk membantu pemulihan badan.

Pencegahan kanser rahim

Pada masa ini, tiada kaedah yang mudah untuk mencegah kanser rahim. Namun, terdapat beberapa langkah yang boleh anda ambil untuk mengurangkan risiko anda mendapat penyakit ini:

• Kekalkan berat badan yang sihat dan aktif secara fizikal
• Kontraseptif hormon
• Kehamilan dan penyusuan

Atur tempahan janji temu di Gleneagles Hospital Penang

Jika anda mengalami mana-mana simptom kanser rahim, hubungi kami untuk mengetahui lebih lanjut tentang Perkhidmatan Onkologi kami di Gleneagles Hospital Penang yang terdekat dengan anda.

Gleneagles Hospital Penang bekerjasama dengan ahli ginekologi-onkologi untuk membantu pesakit sepanjang rawatan kanser. Pasukan profesional penjagaan kesihatan yang prihatin dan pelbagai disiplin sedia untuk berunding dan memberikan penjagaan yang terbaik.